Δρ. Σάββας Απόλλων Χρόνης Md
Ειδικός Φυσίατρος SPMR
Αθλητίατρος FIMS
Κουρίου 7 3025
Λεμεσός Κύπρος
Τελ 25364808
Ρήξη Πρόσθιου Χιαστού σε αθλητές και μη και η αποκατάσταση αυτού :
Ένας από τα πιο συνήθεις τραυματισμούς στο γόνατο είναι η ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου.
Αν έχετε υποστεί ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου, ίσως χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση για να ανακτήσετε την πλήρη λειτουργία του γονάτου σας.
Αυτό θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, όπως η σοβαρότητα του τραυματισμού σας και το επίπεδο δραστηριότητάς σας.
· Τι είναι ο Πρόσθιος Χιαστός Σύνδεσμος ;
Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος ανήκει στους τέσσερις βασικούς συνδέσμους του γόνατος και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους σταθεροποιητικούς μηχανισμούς της άρθρωσης του γόνατος, ο οποίος συνδέει το κάτω άκρου του μηρού με το άνω άκρο της κνήμης(κνημιαίο πλατό).
Η απώλειά του συνοδεύεται με αστάθεια του γόνατος, ιδιαίτερα σε αθλητικές δραστηριότητες.
· Τι είναι η ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου;
Η ρήξη στον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο συνιστά σοβαρό τραυματισμό, ο οποίος έχει τις μεγαλύτερες επιπτώσεις στη λειτουργία και τη σε βάθος χρόνου υγεία του γόνατος από κάθε άλλη κάκωση.
Είναι συχνό το φαινόμενο να εμφανίζονται και άλλες κακώσεις στο γόνατο μαζί με την ρήξη του προσθίου χιαστού αναλόγως μηχανικής του τραυματισμού , όπως ρήξεις του έσω μηνίσκου ή και του έσω πλαγίου συνδέσμου και micro fractures bone oedema .
· Πότε προκαλείται η ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου;
Η ρήξη στον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο είναι ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο στον αθλητισμό, όπου αποτελεί έναν από τους σοβαρότερους τραυματισμούς.
Τα αθλήματα που περιλαμβάνουν μεγάλη επιβάρυνση του γόνατος, μέσα από έντονες κι απότομες επιταχύνσεις κι επιβραδύνσεις, άλματα και στροφές, όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το τένις, το βόλεϊ μπολ αυξάνουν την πιθανότητα πρόκλησης ρήξης πρόσθιου χιαστού συνδέσμου.
Γενικότερα, ωστόσο, ο συγκεκριμένος τραυματισμός μπορεί να προκληθεί από κάποια πτώση ή και μια σύγκρουση.
Ένας από τα πιο συνήθεις τραυματισμούς στο γόνατο είναι η ρήξη στον πρόσθιο χιαστό συνδέσμου.
Ο τραυματισμός αυτός συνήθως οδηγεί σε χειρουργική επέμβαση για να ανακτήσετε την πλήρη λειτουργία του γονάτου σας.
Αυτό θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, όπως η σοβαρότητα του τραυματισμού σας και το επίπεδο δραστηριότητάς σας.
Ειδικότερα, η ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου συνοδεύεται από τα εξής συμπτώματα:
- οξύς πόνος,
- οίδημα (πρήξιμο),
- απώλεια του πλήρους εύρους κίνησης της άρθρωσης,
- ευαισθησία στην ψηλάφηση,
- δυσκολία στη βάδιση.
- αστάθεια γόνατος ο ασθενής νοιώθει ότι το γόνατο του παίζει στην προσπάθεια βάδισης και στήριξης
Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος μπορεί να υποστεί μερική ή ολική ρήξη.
Όταν η ρήξη είναι μερική, υπάρχει περιθώριο για συντηρητική αντιμετώπιση.
Ωστόσο, αν η ρήξη είναι ολική, τότε η χειρουργική αποκατάσταση ο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης.
Η αντιμετώπιση της ρήξης πρόσθιου χιαστού γίνεται χειρουργικά με τη μέθοδο της αρθροσκόπησης και ταυτόχρονη συνδεσμοπλαστική του συνδέσμου, συνδυασμός ο οποίος διασφαλίζει την καλύτερη δυνατή αποκατάσταση της τραυματισμένης άρθρωσης.
Κατά τη συνδεσμοπλαστική του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου χρησιμοποιείται ένα μόσχευμα που λαμβάνεται από κάποιο άλλο σημείο του γόνατος.
Μετά τη λήψη του, το μόσχευμα τοποθετείται στην ανατομική θέση του συνδέσμου που έχει υποστεί τη ρήξη.
Η συνδεσμοπλαστική του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου είναι μια πολύ ασφαλής χειρουργική επέμβαση με υψηλά ποσοστά επιτυχίας και άριστα λειτουργικά αποτελέσματα.
Σημαντικότατο ρόλο έχει η ορθή Μετεγχειρητική Αποκατάσταση στην ρήξη του προσθίου χιαστού .
Ο ασθενής μετά την αρθροσκόπηση παραμένει στο νοσοκομείο για 1-2 μέρες, ενώ μπορεί να σηκώνεται άμεσα και να βαδίζει με τη βοήθεια ορθοπαιδικών βακτηρίων .
Το πρόγραμμα αποκατάστασης περιλαμβάνει σταδιακή ανάκτηση του εύρους κίνησης, ενδυνάμωση του γόνατος και ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας (αντίληψη αίσθησης της κίνησης του σώματος).
Η επάνοδος στις αθλητικές δραστηριότητες γίνεται συνήθως σε διάστημα 6 μηνών αναλόγως κλινικών εκδηλώσεων και συμπεριφοράς του ασθενούς
Αυτός είναι ο ελάχιστος χρόνος που απαιτείται για τη βιολογική ενσωμάτωση του μοσχεύματος.
Παρακάτω θα δούμε μία περίληψη του προγράμματος που ακολουθείται για την αποκατάσταση μετά από συνδεσμοπλαστική του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου με βιολογικό μόσχευμα.
Ημέρα 1η-7η:
Συνεχής παθητική κίνηση (CPM)
-Ημέρες 2 έως 3 (νοσοκομείο): Συνεχής χρήση CPM αμέσως μετά το χειρουργείο. Στόχος: 0 μοίρες έκτασης και 90 μοίρες κάμψης γόνατος
-Ημέρες 3 έως 7 (σπίτι): 6 – 8 ώρες την ημέρα με την πιο αργή ταχύτητα
Ολίσθηση της πτέρνας στον τοίχο.
Προοδευτική φόρτιση του Σ.Β. με τον νάρθηκα κλειδωμένο σε 0 μοίρες έκτασης ή όπως ορίζεται από τον χειρουργό. Εάν ο ασθενής μπορεί να επαναλάβει 10 επαναλήψεις του ποδιού τότε ο νάρθηκας μπορεί να μην τοποθετηθεί κλειδωμένος στη έκταση.
Προοδευτική φόρτιση με μία βακτηρία έως και χωρίς την χρήση βακτηρίας.
Ημέρα 7η-2 εβδομάδες:
– Ασκήσεις προσαγωγών ισχίου
– Υποβοηθούμενες ασκήσεις τετρακέφαλου
– Ασκήσεις οπισθίων μηριαίων – κάμψεις γόνατος
– Συνεχίζουμε τη χρήση CPM 4 – 6 ώρες ανά ημέρα. Στόχος: μεγιστοποίηση της τροχιάς κάμψης του γόνατος
– Leg – press με την βοήθεια λάστιχων για αντίσταση
– Διάφορες μορφές θεραπείας για να μειωθεί ο πόνος και το οίδημα, όταν υπάρχουν
– Τεχνικές κινητοποίησης της άρθρωσης όπως απαιτείται.
2-4 εβδομάδες:
– Διακόπτουμε το CPM αφού ο ασθενής έχει επιτύχει τροχιά κίνησης πάνω από 120 μοίρες κάμψη
– Στηριζόμενος στα γόνατα του στις 90 μοίρες γίνεται προσπάθεια να καθίσει στις πτέρνες, εάν έχει τουλάχιστον 120 – 125 μοίρες κάμψη γόνατος
– Συνεχίζουμε τις κάμψεις στο γόνατο από πρηνή θέση
– Συνεχίζουμε τις ασκήσεις για τους προσαγωγούς του ισχίου
– Ασκήσεις απαγωγών ισχίου, εάν δεν έχουμε πρόβλημα επιγονατίδας
– Ασκήσεις έκτασης ισχίου
– Αρχίζουμε στατικό ποδήλατο εάν έχουμε 115 μοίρες – 120 μοίρες κάμψη γόνατος
– Σε 4 εβδομάδες μετά την χειρουργική επέμβαση, εκτελούμε τον πρώτο μηνιαίο έλεγχο με το KT – 2000 χρησιμοποιώντας 15 και 20 Ibs
– Η ενεργητική έκταση του γόνατος μπορεί να προστεθεί 4 εβδομάδες μετά το χειρουργείο
– Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε βάδισμα στα δάχτυλα ανάλογα με τη φάση στήριξης που βρίσκεται ο ασθενής
– Οι ασκήσεις Leg – Press με βάρη μπορούν να προστεθούν 4 εβδομάδες μετά το χειρουργείο.
4-6 εβδομάδες:
– Μπορούμε να αρχίσουμε ασκήσεις απαγωγών ισχίων, εάν δεν υπάρχουν δευτεροπαθείς επιπλοκές στην επιγονατιδομηριαία άρθρωση
– Μπορούμε να ξεκινήσουμε Steper με μικρά στην αρχή steps.
6 εβδομάδες-2 μήνες:
Συνεχίζουμε τις ασκήσεις ενδυνάμωσης των κάτω άκρων με έμφαση στην ενδυνάμωση του τετρακέφαλου, των οπισθίων μηριαίων και του γαστροκνημίου.
2-3 μήνες:
– Στους 2 μήνες, εκτελείται η μηνιαία εξέταση με το ΚΤ – 2000 χρησιμοποιώντας 15, 20 και 30 Ibs δύναμη
– Αρχίζουμε την ισοκινητική άσκηση ενδυνάμωσης χρησιμοποιώντας ταχύτητες
(250/180/160 μοίρες / sec) και για την αντοχή (200 μοίρες / sec)
– Προοδευτικά προσθέτουμε αναπηδήσεις σε ένα τραμπολίνο.
3-4 μήνες:
– Η πρώτη μηνιαία ισοκινητική αξιολόγηση δύναμης μπορεί να εκτελεσθεί με ταχύτητα 250/200/180 μοίρες / sec και με 200 μοίρες / sec για την αντοχή
– Για 10 -15 λεπτά τρέξιμο σε διάδρομο διανύοντας απόσταση 1,5 Km προοδευτική μετάβαση σε τρέξιμο στο γήπεδο
– Συνεχίζεται η ισοκινητική άσκηση κλειστής κινητικής αλυσίδας προσθέτοντας και ισοτονικές ασκήσεις σε ειδικά μηχανήματα εφαρμογής.
4-5 μήνες:
– Συνεχίζουμε την πρόοδο στο τρέξιμο. Αρχίζουμε τις ασκήσεις ευκινησίας όταν είναι ικανός να τρέξει 2-3 μίλια. Οι ασκήσεις ευκινησίας περιλαμβάνουν τρέξιμο με πλάγια βήματα, προς τα πίσω, κάθετα άλματα, σχοινάκι, carioca, Skipping, τρέξιμο σχηματίζοντας οκτάρια.
5-6 μήνες:
Αθλητική επανεκπαίδευση, προχωρώντας βαθμιαία στην πλήρη συμμετοχή.
Πρόληψη:
Οι αθλητές γενικά αισθάνονται ένα «σκίσιμο» στο γόνατο όταν συμβαίνει τραυματισμός του ΠΧΣ, προκαλώντας πρήξιμο και πόνο που καθιστούν επώδυνο να αντέχουν βάρος. Μια ρήξη του ACL μπορεί να εμποδίσει τους αθλητές να συμμετάσχουν πλήρως στο αντίστοιχο άθλημά τους και μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της ρήξης.
Η ύπαρξη τραυματισμού ACL δεν είναι ιδανική για αθλητές που αγωνίζονται και προπονούνται για να βελτιώσουν την απόδοσή τους. Ενώ αυτού του είδους ο τραυματισμός είναι συνηθισμένος στον αθλητισμό, τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν τρόποι για να αποφευχθεί η εμφάνιση του.
Ενισχύστε τους μύες σας για να αποτρέψετε έναν τραυματισμό ACLΈνας από τους πιο συνηθισμένους τρόπους για να αποτρέψετε έναν τραυματισμό ACL είναι να ακολουθήσετε ένα πρόγραμμα ενδυνάμωσης που εστιάζει στην αύξηση της δύναμης στους μύεςτων ποδιών σας. Ακολουθώντας ένα σταθερό πρόγραμμα θα σας βοηθήσει να αυξήσετε τη δύναμη των ποδιών σας και να αναπτύξετε μια πιο σταθερή άρθρωση γόνατος. Ασκήσεις όπως το περπάτημα και η κλίση των μηριαίων είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να χτίσετε δύναμη στα γόνατά σας.
Μάθετε πώς να πηδάτε και να προσγειώνεστε σωστάΤο άλμα και η ακατάλληλη προσγείωση μπορεί να προκαλέσουν υπερβολική πίεση και καταπόνηση στα γόνατά σας, με αποτέλεσμα τη ρήξη του ACL σας. Το να μάθετε πώς να το κάνετε σωστά μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη μελλοντικών τραυματισμών. Όταν πηδάτε, είναι σημαντικό να περιορίσετε την ποσότητα που τα γόνατά σας γυρίζουν και αγγίζουν όταν πηδάτε και προσγειώνεστε. Η συνεργασία με έναν προπονητή και η συνεχής εκπαίδευση για να μάθετε πώς να πηδάτε και να προσγειώνεστε σωστά θα σας επιτρέψει να συνηθίσετε να προσγειώνεστε στη σωστή θέση για να αποφύγετε τραυματισμούς.
Αναλύστε τις κινήσεις σαςΗ ανάλυση των κινήσεών σας και η κατανόηση του τι μπορεί να κάνετε σωστά ή λάθος μπορεί επίσης να είναι ευεργετική για την πρόληψη τραυματισμών ACL. Είναι σημαντικό να αναλύσετε τις κινήσεις που κάνετε όταν πηδάτε και προσγειώνεστε για να αναγνωρίσετε τυχόν λάθη που μπορεί να κάνετε. Κατανοώντας τα λάθη σας, ο προπονητής ή ο φυσιοθεραπευτής σας μπορεί να σας βοηθήσει να δημιουργήσετε ένα αποτελεσματικό σχέδιο που θα σας βοηθήσει να αποφύγετε εκείνες τις κινήσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε ρήξη ACL.
